Maaike Zijm Leerstrategie, Leren, toetsweek, Vaardigheden

Voorbereiden op de toetsweek

In deze blog geef ik je een paar praktische tips om je voor te bereiden op de toetsweek. Met tips voor meer overzicht, structuur en handige manieren om te leren. Per onderdeel vind je linkjes naar handige stappenplannen en meer uitleg.

1. Begin op tijd (ja, echt)

Het klinkt cliché, maar het is waar: vroeg beginnen is de helft van het werk. Kijk zodra je de toetsplanning krijgt wat je allemaal moet doen. Maak een overzicht en tel het aantal dagen dat je hebt tot de eerste toets. Dan weet je precies hoeveel tijd je per vak kunt besteden.

Tip: Gebruik een prioriteitenmatrix

Sommige toetsen zijn nou eenmaal belangrijker of moeilijker dan andere. Met een prioriteitenmatrix maak je een handige planning en breng je in kaart wat belangrijk is.

2. Slim plannen = minder stress

Een goede planning geeft rust. Plan per dag wat je gaat doen en wissel vakken af.

Tip: werk in blokken met de Pomodoro-techniek

Werk in blokken van 25 minuten met een korte pauze ertussen. Dat heet de Pomodoro-techniek.

3. Maak goede aantekeningen

Aantekeningen maken is niet hetzelfde als alles overschrijven. De Cornell-methode helpt je om structuur aan te brengen in wat je leert. Zo zie je sneller wat belangrijk is – en kun je jezelf beter overhoren.

4. Leer actief – niet passief

Nog een keer doorlezen? Prima. Maar écht leren doe je door actief aan de slag te gaan: jezelf overhoren, samenvatten, verbanden leggen en oefenopgaven maken (of oefenexamens als je binnenkort examens hebt).

Tip: gebruik flashcards

Gebruik kaartjes met een vraag aan de ene kant en het antwoord aan de andere. Superhandig voor begrippen, jaartallen of woordjes.

5. Begin bij stap 1: de leerladder

Soms wil je te veel tegelijk. Je bladert door je boek en denkt: ik snap hier niks van. Begin dan met de leerladder. Die helpt je stap voor stap grip te krijgen op de stof.

Tot slot: je hoeft het niet perfect te doen

Leren voor de toetsweek is iets wat je steeds beter leert. Het gaat er niet om dat je alles foutloos doet, maar dat je een manier vindt die bij jou past. Met een beetje structuur, handige leermethoden en rustmomenten kom je al een heel eind.

Heel veel succes – en denk eraan: je doet het voor jezelf.

Maaike Zijm Docent, Leerstrategie, mentor, toetsweek

Leren voor de toetsweek: prioriteitenmatrix

De toetsweek komt eraan en veel leerlingen hebben moeite met het plannen van hun studietaken. Waar begin je? Wat is écht belangrijk? Als mentor of ouder kun je je leerling of kind helpen om meer overzicht en rust te creëren met de prioriteitenmatrix. Dit is een handige methode om taken te verdelen op basis van urgentie en belangrijkheid. In deze blog leg ik uit hoe je deze methode eenvoudig inzet en kun je gratis het werkblad prioriteitenmatrix en het werkblad planning toetsweek downloaden om direct aan de slag te gaan.

Wat is de prioriteitenmatrix?

De methode is gebaseerd op het model van Eisenhower en verder ontwikkeld door Covey. De prioriteitenmatrix helpt leerlingen om hun taken in vier categorieën te plaatsen:

  1. Belangrijk & dringend – Moet nu gebeuren (bijvoorbeeld: leren voor een toets morgen).
  2. Belangrijk & niet dringend – Kan later ingepland worden (bijvoorbeeld: een samenvatting maken voor een toets over een week).
  3. Niet belangrijk & dringend – Moet snel, maar is minder belangrijk (bijvoorbeeld: een korte huiswerkopdracht).
  4. Niet belangrijk & niet dringend – Mag wachten of hoeft niet (bijvoorbeeld: social media checken).

Door taken op deze manier in te delen, krijgen leerlingen inzicht in wat prioriteit heeft en wat uitgesteld of weggelaten kan worden.

Hoe begeleid je je leerling of kind met de prioriteitenmatrix?

1. Uitleg van de prioriteitenmatrix

  • Bespreek wat de matrix is en waarom het helpt.
  • Geef herkenbare voorbeelden van taken in de vier categorieën.

2. Opstellen van een takenlijst

  • Laat de leerling alle aankomende toetsen en taken opschrijven, zoals:
    • Samenvattingen maken;
    • Flashcards maken;
    • Oefentoetsen maken;
    • Instructievideo’s bekijken;
    • Leerladder gebruiken.

3. Invullen van de prioriteitenmatrix

  • Geef een werkblad (zie download onderaan blog) of laat de leerling zelf een matrix tekenen.
  • Begeleid bij het indelen van de taken in de vier kwadranten.
  • Help bij twijfel en bespreek waarom bepaalde keuzes handig zijn.

4. Plannen van de toetsweek

  • Laat de leerling een planning maken op basis van de ingevulde matrix.
  • Gebruik hiervoor een apart werkblad voor de planning.
  • Als ze een agenda gebruiken, laat ze het daarin overnemen.

Tip: Geen tijd om alles in één keer te doen? Splits het op in twee momenten: eerst de matrix, dan de planning.

5. Afronding en reflectie (5 minuten)

  • Bespreek hoe de leerling het invullen vond.
  • Vraag wat ze lastig vonden en waar ze verbetering zien.
  • Geef aan dat ze dit elke toetsweek kunnen gebruiken.

Waarom werkt deze methode?

  • Meer overzicht: leerlingen zien in één oogopslag wat belangrijk is.
  • Minder stress: de methode voorkomt dat alles op het laatste moment moet. (Mist je op tijd begint met de prioriteitenmatrix natuurlijk)
  • Efficiënter leren: focussen op wat echt belangrijk is.
  • Meer zelfstandigheid: leerlingen leren zelf plannen en prioriteren.

Gratis werkbladen downloaden

Wil je deze methode direct inzetten? Download hier het werkblad prioriteitenmatrix en het werkblad planning toetsweek om je leerling of kind te helpen met voorbereiden van de toetsweek.

Mentorles – prioriteitenmatrix maken voor de toetsweekDownload
Mentorles – Werkblad prioriteitenmatrixDownload

Heb jij deze methode al eens geprobeerd? Laat in de reacties weten hoe jouw leerlingen of uw kind dit ervaren heeft!

Maaike Zijm reflecteren, toetsweek, werkblad

Hoe laat je leerlingen actief reflecteren op een toets?

Reflecteren op een toets is minstens zo belangrijk als het leren ervoor. Door leerlingen bewust te laten nadenken over hun fouten en successen, help je hen om beter te leren. Maar hoe pak je dat praktisch aan zonder dat het een saaie nabeschouwing wordt? Hier zijn een paar manieren om leerlingen actief te laten reflecteren op een toets.

De reflectiekaarten heb ik onderaan deze blog toegevoegd als gratis download.

1. Reflectie op toets

In plaats van alleen te kijken naar hun cijfer, laat leerlingen kritisch nadenken over hun antwoorden. Een paar vragen om ze op weg te helpen:

  • Welke vraag had je goed verwacht, maar bleek toch fout?
  • Wat ging er mis bij deze vraag? Begrip, slordigheid of iets anders?
  • Hoe had je je anders kunnen voorbereiden om deze fout te voorkomen?

Laat de antwoorden opschrijven op een wisbordje of post-it.

2. Toetsbespreking met actieve betrokkenheid

In plaats van dat jij alle antwoorden geeft, laat je leerlingen eerst zelf analyseren waar het misging. Dit kan bijvoorbeeld met:

  • Een soort ‘toets-doorloop’: leerlingen vergelijken hun antwoorden met een correctiemodel.
  • Verbeteren van fouten: Laat leerlingen een paar van hun fouten verbeteren en erbij schrijven waarom hun oorspronkelijke antwoord fout was. Dit dwingt ze om écht na te denken over hun fouten en voorkomt dat ze simpelweg overschrijven.
  • Duo-bespreking: leerlingen bespreken in tweetallen hun antwoorden en zoeken samen naar verbeteringen.
  • Een klassikale quiz: in plaats van een standaard bespreking, maak je van veelgemaakte fouten een interactieve quiz.

Tip: het is een idee om kopietjes van de toets te maken als je het op deze manier doen. Het zou niet nodig hoeven zijn, maar je zou ook niet willen dat er discussie komt over een antwoord dat ingevuld is en dat bijvoorbeeld later aangepast is.

3. Top drie lessen uit de toets

Laat leerlingen drie dingen opschrijven die ze uit deze toets hebben geleerd. Op een wisbordje of bijvoorbeeld een post-it.

4. Plan maken voor toets

Laat leerlingen een concreet plan maken voor de volgende toets. Dit kan in de vorm van een checklist:

  • Maak een planning en begin op tijd.
  • Oefen met oude toetsen.
  • Bespreek moeilijke stof met een klasgenoot
  • Etc.

5. Download gratis werkblad 1 – leren van je toetsresultaat

Reflectie – toetsresultaatDownload

6. Download gratis werkblad 2 – resultaat toets

Reflectie – toetsDownload
Maaike Zijm Docent, Leren, mentor, toetsweek, werkblad

Beter leren: gebruik de Pomodoro-techniek

Veel leerlingen stellen leerwerk uit, raken afgeleid of zitten urenlang aan hun bureau zonder echt effectief te werken. De Pomodoro-techniek helpt om leren overzichtelijker te maken en voorkomt dat leerlingen zonder structuur aan de slag gaan.

Met deze methode werk je in korte, gefocuste blokken van 25 minuten en neem je daarna een pauze. Dit voorkomt uitstelgedrag, helpt je brein om beter te onthouden en zorgt ervoor dat je minder snel afgeleid raakt.

In deze blog leg ik uit hoe de Pomodoro-techniek werkt en deel ik een gratis werkblad waarmee je dit direct kunt toepassen in je les of thuis.

Wat is de Pomodoro-techniek?

De Pomodoro-techniek is een handige manier om taken aan te pakken zonder dat je hoofd overloopt. Het werkt heel simpel:

  1. Kies een taak die je wilt doen (bijvoorbeeld huiswerk of leren voor een toets).
  2. Zet een timer op 25 minuten en werk gefocust aan je taak.
  3. Wanneer de timer afgaat, neem je een pauze van 5 minuten (even bewegen, iets drinken of ontspannen).
  4. Herhaal dit vier keer en neem dan een langere pauze van 15 tot 30 minuten.

Met deze techniek werk je in korte, gefocuste blokken, waardoor je minder snel afgeleid raakt en niet helemaal uitgeput raakt aan het einde.

De opdracht: leerlingen laten ervaren hoe de Pomodoro-techniek werkt

Stap 1: Wat denk jij?
Laat leerlingen eerst nadenken over deze techniek. Hoe kan dit helpen? Wanneer zou je dit kunnen gebruiken? Wat zou je kunnen afleiden? Dit helpt hen bewust te worden van hun leergewoontes.

Stap 2: Probeer het uit
Laat leerlingen een schooltaak kiezen en twee Pomodoro-rondes doen. Na elke sessie reflecteren ze:

  • Lukte het om geconcentreerd te werken?
  • Heb je meer gedaan dan normaal?
  • Zou je dit vaker willen proberen?

Stap 3: Maak een leerplan
In het werkblad maken leerlingen hun eigen studieplanning op basis van de Pomodoro-techniek. Ze verdelen hun leerwerk in blokken van 25 minuten met geplande pauzes.

Deze opdracht is niet alleen handig voor leerlingen, maar ook voor ouders die hun kind willen helpen met leren.

Download gratis het werkblad Pomodoro-techniek

Werkblad – pomodoro-techniekDownload

Werkt de Pomodoro-techniek goed voor jou of je leerlingen? Laat het weten in de reacties of stuur me een bericht.