De Eerste Wereldoorlog

Het eerste gedeelte van je examen bevat vragen over staatsinrichting, daarna gaan de vragen over het historisch overzicht vanaf 1900. We nemen per onderdeel alles nog eens door wat je op het examen moet weten.

Staatkundige kaart van Europa – periode Eerste Wereldoorlog

Oorzaken Eerste Wereldoorlog

  • Militarisme
  • Nationalisme
  • Industrialisatie
  • Moderne wapens
  • Bondgenootschappen

Aanleiding Eerste Wereldoorlog

  • 28 juni 1914.
  • Moord op kroonprins Frans Ferdinand in Sarajevo. 
  • Frans Ferdinand wordt vermoord door Gavrilo Princip. Hij was een Servische nationalist. 
  • ´De druppel die de emmer deed overlopen´. 

Verloop Eerste Wereldoorlog

  • Enthousiasme aan het begin van de oorlog.
  • Von Schlieffenplan
  • Loopgravenoorlog in Noord-Frankrijk en België

Kenmerken Eerste Wereldoorlog

  • Moderne wapens. 
  • Veel slachtoffers (vooral soldaten)
  • Propaganda 
  • Censuur
  • Totale Oorlog
  • Gevolgen dagelijks leven. 

Afloop Eerste Wereldoorlog

  • Wapenstilstand

Bondgenootschappen

  • Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en het Turkse rijk
  • Geallieerden: Frankrijk, Groot-Brittanië, Rusland (tot 1917) en de VS (vanaf 1917)

Schlieffenplan

  • Het Duitse leger viel aan volgens het Schlieffenplan: Duits oorlogsplan in 1914 om eerst vanuit België Frankrijk binnen te vallen, Frankrijk binnen zes weken te verslaan en daarna met Rusland af te rekenen.
  • Het lukte het Duitse leger om België te veroveren, maar het Franse leger wist de Duitse opmars in Frankrijk te stoppen.

Onbeperkte duikbotenoorlog

  • Vanaf 1917.
  • Wat hield de onbeperkte duikbotenoorlog in? Duitse oorlogvoering op zee vanaf 1917 waarbij onderzeeërs alle vijandelijke schepen, ook vrachtschepen en passagiersschepen, tot zinken brachten.
  • De onbeperkte duikbotenoorlog was bedoeld om de Britten, die het grootste deel van hun voedsel overzee haalden, uit te hongeren. Maar dat mislukte.

Rol van Nederland WO1

  • Nederland bleef de hele oorlog neutraal.
  • Ze kozen geen partij. 
  • Nederland besloot wel tot mobilisatie: het leger stond dus wel klaar en verdedigde de grens.

Belangrijke jaartallen die je moet kennen bij dit onderdeel op het examen

  • 1914 – 1918: Eerste Wereldoorlog
  • 1914: aanslag op Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand
  • 1917: Russische Revolutie
  • 1917: Pacificatie (einde van de schoolstrijd. Openbare en bijzondere scholen kregen nu evenveel geld)
  • 1917: Grondwet ( algemeen kiesrecht: actief en passief kiesrecht voor mannen. Vrouwen alleen nog passief kiesrecht, pas vanaf 1919 actief vrouwen kiesrecht)
  • 1918: Mislukte revolutiepoging van Troelstra (‘Vergissing van Troelstra’)

Belangrijke personen die je moet kennen bij dit onderdeel op het examen

  • Frans Ferdinand
  • Gavrilo Princip
  • Pieter Jelles Troelstra

Downloads