Film: Marie Antoinette

In deze film speelt Kirsten Dunst, Marie Antoinette, de vrouw van koning Lodewijk XVI van Frankrijk. Het is geen film wat je in eerste instantie zou verwachten, het is geen ‘saai’ historisch kostuumdrama. Marie Antoinette is in deze film neergezet als een soort IT-girl, iemand die van feestjes, mode en geld uitgeven houdt.

In hoeverre komt deze film overeen met de werkelijkheid? Wie was Marie – Antoinette?

Ontmoeting Louis XVI

Het verhaal speelt zich af vanaf 1770. Marie Antoinette komt uit Oostenrijk en is nog maar 14 jaar als ze wordt uitgehuwelijkt aan Louis Auguste, de toekomstige koning Louis XVI .Ze moet alles achter zich laten, haar kleding en zelfs haar hond. Daarna woont ze in het paleis Versailles, waar ze trouwt met Louis Auguste.

Koning en koningin

Als in 1774 de grootvader van Louis Auguste overlijdt, Lodewijk XV, wordt hij koning. Op dat moment is hij nog maar 19 jaar oud en Marie Antoinette 18 jaar. Ze zijn eigenlijk nog veel te jong om nu al te regeren als koning en koningin. Zij worden wel geadviseerd door verschillende mensen van de adel. Maar eigenlijk hebben ze geen kennis van zaken en weten niet goed hoe je een land moet besturen.

Staatsschuld

Lodewijk XV had zijn kleinzoon ook een vervelend cadeautje meegegeven bij zijn overlijden. Frankrijk was namelijk zo goed als bankroet, er was bijna geen geld meer. Lodewijk XIV en Lodewijk XV waren veel te onvoorzichtig met geld om gegaan, zodat Frankrijk nu met een enorme schuld zat. (Zie ook het artikel: Lodewijk XIV)

Paleis Versailles

Troonopvolger

Er wordt van Marie Antoinette verwacht dat ze zo snel mogelijk na het huwelijk een kind baart. En niet zomaar een kind, het moest natuurlijk een jongen zijn. Een Dauphin, een troonopvolger. Dit lukt niet meteen, pas zeven jaar nadat Marie Antoinette en Louis getrouwd zijn komt er pas voor het eerst een kindje. ‘Helaas’ een meisje, Marie Thérèse. Een paar jaar later krijgen ze opnieuw een kindje, dit keer is het wel een Dauphin, een jongetje!

Dit kindje blijft helaas niet leven. In de film komt het verder niet duidelijk naar voren, maar uiteindelijk krijgen Marie Antoinette en Louis nog twee kinderen. Een jongetje en een meisje, het meisje sterft al binnen een jaar.

Imago

Marie Antoinette gaat niet verstandig met geld om. In de film wordt dit misschien een beetje ‘over the top‘ neergezet, zo heeft ze enorm veel jurken, sieraden en eet de hele dag door de mooiste roze petit fours en cupcakes. Dit is wel het beeld wat de mensen van Marie Antoinette hadden.

“Als de mensen geen brood hebben, dan eten ze toch cake?”

Zou Marie Antoinette gezegd hebben over de Franse bevolking die honger leed. Historisch gezien is nooit bewezen dat ze dit daadwerkelijk gezegd heeft, maar het laat wel zien hoe de mensen over haar dachten.

Petit Trianon

Ook krijgt Marie Antoinette van Louis een eigen ‘mini’ paleis, het Petit Trianon. Ook laat zij een klein boerendorpje bij het paleis Versailles bouwen, Le Hameau de la Reine. Het Petit Trianon is nu nog steeds te bezoeken, net als het paleis Versailles.

De boerderij van Marie Antoinette in le hameau de la Reine, het mini boerendorpje wat ze heeft laten bouwen bij Versailles. Bron foto: wikimedia

Situatie Frankrijk 1789

In de film komt de situatie buiten het paleis bijna niet naar voren. Als je geen voorkennis van de Franse Revolutie hebt, is de film moeilijk te begrijpen. Dan is het meer een film met alleen maar mooie jurken en beelden. Het is goed om in je achterhoofd de situatie van de ‘gewone’ mensen te houden, dat maakt het contrast alleen maar groter en helpt je het ontstaan van de Franse Revolutie beter te begrijpen.

Onvrede van het Franse volk

De boeren leefden in armoede, ze hadden honger en bijna geen geld om rond te komen. En dat terwijl ze wel veel belasting moesten betalen! De adel die in het paleis Versailles woonde, leefde juist het tegenovergestelde. Er was voedsel in overvloed, veel rijkdom en zij hoefden geen belasting te betalen. Begrijpelijk dat de boeren steeds meer ontevreden waren en uiteindelijk zelfs in opstand kwamen. (Zie artikel: Franse Revolutie )

Marie – Antoinette

De film focust zich vooral op het leven van Marie Antoinette. Hoe eenzaam en vervreemd zij zich gevoeld moest hebben. Ze moest trouwen, niet omdat zij van Louis hield, maar omdat het goed voor Frankrijk en Oostenrijk zou zijn. Ook kwam zij op jonge leeftijd al aan de macht als koningin en dat terwijl ze eigenlijk helemaal geen ervaring of kennis van zaken had. En dat terwijl ze samen wel verantwoordelijkheid voor het volk hadden.

Lodewijk XVI en Marie Antoinette

Teruggetrokken in een eigen wereld

Ze vlucht als het ware in Versailles om te ontsnappen aan de werkelijkheid. In de film is dit heel mooi neergezet. In het begin van de film klinkt vrolijke, opgewekte muziek, overal is kleur en het is altijd goed weer. Een nieuwe jurk, een nieuw kapsel, nieuwe schoenen, voedsel, het kan niet op.

Maar naarmate het leven buiten het paleis steeds minder rooskleurig wordt, er steeds minder geld is en ook het leven in het paleis niet altijd even leuk meer is begint de film ook minder vrolijk te worden. De kleuren veranderen in donkere, sombere kleuren en de muziek verandert in dramatische operamuziek.

De film eindigt op het moment dat de Franse Revolutie echt begonnen is en Marie Antoinette en Lodewijk XVI uit het paleis gezet worden.

Back to the Eighties

Het is opvallend dat de regisseuse Sofia Coppola heeft gekozen voor jaren ’80 muziek. Dat verwacht je eigenlijk niet in een film die zich in de 18e eeuw in Frankrijk afspeelt.

Bijzondere film

Niet iedereen zal de film kunnen waarderen, sommige mensen zullen het te overdreven en de muziek misplaatst vinden. Ergens is het ook jammer dat het leven buiten het paleis Versailles eigenlijk amper belicht wordt. Als je geen historische voorkennis hebt is de film moeilijk te begrijpen. Maar aan de andere kant, laat dit juist zien hoe klein en bekrompen het wereldje in het paleis geweest moet zijn. Het was eigenlijk een ‘eigen’ wereld, binnen de echte wereld. Alles buiten het paleis, buiten het ‘eigen’ wereldje, deed het er niet toe.