We zitten inmiddels alweer bijna op het einde van het schooljaar, nog maar een paar lesweken. 19 maart 2014 zijn we met de leerlingen van klas 1J een pilot e-learning gestart. Hierbij krijgen de leerlingen een eigen laptop tot hun beschikking, deze mogen ze ook mee naar huis nemen. Iedere maand plaats ik een update, over hoe het nu met de pilot gaat.

Toen ik de vorige keer de update beschreef heb ik het vooral over de voordelen gehad en de verschillende manieren waarop de laptop wordt ingezet tijdens de lessen (Klik hier om naar de update van april te gaan) Dit keer zal ingaan op de meningen van leerlingen en wat de voorwaarden zijn voor een succesvolle pilot. 

Gewicht laptop

Leerlingen geven zelf aan dat de laptop die zij tot hun beschikking hebben gekregen, (te)zwaar en groot is. Omdat de laptop nog geen vervanging voor schoolboeken is, is het een extra last boven op de al volle boekentas. Als de laptop uiteindelijk een vervanging gaat worden voor boeken is dit geen probleem. Zolang dit nog niet het geval is, zal er gekeken moeten worden naar een lichtere laptop.

Chromebooks?

Zelf heb ik een Samsung Chromebook en heb ik getest wat de mogelijkheden zijn om deze te gebruiken in het onderwijs. (Klik hier om naar het volledige artikel te gaan). Eigenlijk zouden Chromebooks ideaal zijn om te gebruiken in het onderwijs. Ze zijn licht, hebben een langdurig werkende accu, geen virussen, start snel op, veel mogelijkheden en als groot voordeel een lage prijs. Intussen is het mogelijk voor leerlingen om Magister te gebruiken op een Chromebook. Voor docenten is deze update er helaas nog niet. Voorlopig zijn Chromebooks nog geen oplossing. Of je zou het hele onderwijssysteem om moeten gooien en Google drive gebruiken. Maar dat is ook geen praktische oplossing.

Stercollecties van VO – content

De leerlingen geven aan dat zij het fijn vinden als zij of de docent leervorderingen kunnen bijhouden. Zij maken niet graag een opdracht waarbij antwoorden niet worden opgeslagen, of waarbij antwoorden niet terug gezien kunnen worden. Bij enkele opdrachten van de Stercollecties van VO – content is dit het geval.

Je zou als docent na het maken van zo’n stercollectie van VO – content een opdracht met vragen over de gemaakte stof kunnen maken. Of een digitale toets in Quayn, dan kun je zien of de leerlingen zich de stof eigen hebben gemaakt. Dit vormt nog geen oplossing voor het inzichtelijk maken van antwoorden van gemaakte opdrachten. Maar geeft een terugkoppeling die wel inzichtelijk is voor leerlingen.

De Stercollecties van VO-content zijn verder een grote aanrader, van steeds meer vakken zijn hier digitale leerlijnen te vinden. Op den duur zou je een deel, of zelfs de hele methode, kunnen vervangen. (Klik op de link om naar de site van Stercollecties van VO – content  te gaan)

Bijhouden van leervorderingen

Het bijhouden en inzichtelijk hebben van leervorderingen zou bij digitaal werken één van de belangrijkste punten moeten zijn. Vooral in het kader van gepersonaliseerd leren en onderwijs op maat bieden. Je weet dan wat de leerlingen doen, waar ze precies zijn, welke onderwerpen zij moeilijk vinden. Dit is nog veel in ontwikkeling. In de ELO en de digitale omgeving van de methode die wij bij Mens & Maatschappij gebruiken is dit wel al in inzichtelijk.
Het is nog de vraag hoe je dit voor ouders inzichtelijk kunt maken. Als iemand hier tips of suggesties voor heeft hoor ik dat graag.

Wat vinden de leerlingen?

Verder vinden de leerlingen het fijn om niet alles op de laptop te doen. Ze willen graag ook nog gewoon schrijven, een echte poster in elkaar knutselen of leren uit een boek.

Het digitale toetsen vinden zij ook een vooruitgang. Toetsen kunnen worden voorgelezen, cijfers zijn snel bekend. Jammer vinden de leerlingen dat dit niet bij alle vakken nog gedaan wordt. Maar, bij wiskunde vinden ze het juist fijn om dit gewoon op papier te doen.

De leerlingen reageren wisselend op hoe zij het best leren. De één vindt het heel handig om mijn Youtube filmpjes te gebruiken en vraagt hier ook echt om.  De ander moet hier juist weer niet aan denken. Die wil niet ook nog eens thuis naar mijn stem hoeven te luisteren. Een andere leerling maakt graag oefentoetsen op de ELO, WRTS of Quizlet. Maar wéér een andere leerling wil juist het boek een paar keer doorlezen en dan voor zichzelf belangrijke zaken opschrijven.

Dit is juist een mooi voorbeeld van onderwijs op maat bieden. De leerling kan doordat de docent de lesstof op meerdere manieren aanbiedt, zelf bepalen hoe hij of zij wil leren.

Bij Mens & Natuur en Mens & Maatschappij zijn de leerresultaten in vergelijking met de periode vóór de pilot vooruit gegaan.

Eén leerling zei zelfs dat leren nu leuker geworden was tijdens de pilot. Vooral bij het leergebied Mens & Maatschappij. Je zou bijna denken dat ik deze leerling een geldbedrag had gegeven om dit antwoord te geven.

Aandachtspunten

De leerlingen vinden dat de verleiding om met andere zaken bezig te zijn groter is bij het gebruik van een laptop. Wel vinden zij dat wij ze de verantwoording kunnen geven om hier zelf mee om te gaan. Zolang ze goede cijfers halen en het werk op tijd af hebben, moet er toch niets aan de hand zijn? Hier zijn duidelijk de meningen nog over verdeeld als je het bekijkt vanuit het perspectief van leraar.

Voorwaarden voor succesvol gebruik van laptop  in de klas bij docenten

Bij de leergebieden Mens & Maatschappij, Mens & Natuur en Kunst & Cultuur wordt de laptop volop ingezet. Bij de andere vakken is dit achter gebleven, daar werd de laptop vooral ingezet bij huis-tuin en keuken gebruik. Dus als tekstverwerker of voor informatie opzoeken op internet. Dit heeft twee redenen.

1. Docenten op onze school krijgen geen ontwikkeltijd voor ICT.  Dit moet in eigen tijd gebeuren. Tijd in het onderwijs is al schaars, de tijd die je normaal gesproken voor alle ‘gewone’ zaken hebt is eigenlijk al te weinig. Laat staan dat je je ook nog eens extra moet verdiepen in mogelijkheden met ICT, of opzoek moet naar geschikt digitaal lesmateriaal. Het is geen onwil, maar het ontbreekt collega’s aan tijd. Eén van de voorwaarden voor succesvol gebruik van een laptop in de klas is dat docenten ontwikkeltijd hiervoor krijgen.

2. Verder zouden docenten ook extra scholing moeten krijgen in ICT. Docenten zien door de bomen het bos niet meer, wat zijn nu eigenlijk de mogelijkheden met een laptop?  En werkt dat dan in de praktijk? Docenten weten vaak niet eens wat je allemaal met een laptop kunt. Dat een laptop meer is dan een tekstverwerker. Of de mogelijkheden met digitaal lesmateriaal die bij een methode hoort.

Scholing hoeft niet eens veel geld te kosten, je kunt ook van elkaar leren. Bijvoorbeeld door workshopmiddagen te organiseren door en voor docenten. Dit zou zelfs op vrijwillige basis kunnen, zolang docenten maar enthousiast zijn.

Succesfactor voor het slagen van een pilot

Wat misschien nog wel het meest belangrijke is bij het slagen van een pilot is het hebben van draagvlak. Eigenlijk zou je dit als voorwaarde moeten hebben. Draagvlak van de betrokken docentengroep, draagvlak van leerlingen en draagvlak van ouders. Wij hadden het geluk dat we met een groep enthousiaste leerlingen en ouders te maken hadden. Zij wilden graag meewerken aan deze pilot, ondanks dat er af en toe strubbelingen waren.

Draagvlak van de betrokken docentengroep is ook belangrijk. Je moet elkaar ondersteunen, elkaar helpen en met elkaar in gesprek kunnen gaan over dit onderwerp. Elkaar uitdagen. Docenten zouden leergierig moeten zijn, zich graag willen ontwikkelen, niet bang zijn om fouten te maken of iets niet goed te doen, open staan voor feedback van andere collega’s, leerlingen of ouders. En dan kom je eigenlijk ook meteen weer terug bij de twee voorwaarden om een succesvolle pilot te draaien, het krijgen van ontwikkeltijd en het scholen van docenten.

Nog een maand te gaan, de toekomst hoe we volgend jaar verder gaan is nog onzeker.

Lees ook de volgende artikelen:

• Start pilot e-learning
• Voortgang pilot e-learning (14 april 2014)